سرعت پایین معرفی آثار فارسی در لهستان

آنا کراسنوولسکا، ایران‌شناس و شاهنامه‌پژوه لهستانی گفت: رشد ادبیات فارسی و اقبال به آثار فارسی در کشور لهستان نیازمند فعالیت، تبلیغات و کار سازمان‌یافته‌تری است. یکی از مشکلات مترجمان فارسی در لهستان پیدا کردن ناشری است که حاضر باشد نسبت به چاپ اثری متعلق به یک ادبیات شناخته‌نشده، ریسک کند. به همین دلیل می‌توان گفت روند معرفی آثار ادبیات فارسی به خوانندگان لهستانی سرعت خوبی ندارد.

ایران‌شناسی در لهستان سابقه طولانی و چند صد ساله دارد. تاریخ روابط فرهنگی و سیاسی دوستانه بین ملت‌های ایران و لهستان صفحات درخشانی را به خود دیده و به‌ویژه بعد از جنگ جهانی دوم این درخشانی نمود چشمگیری داشته است. در لهستان ایران‌شناسان مطرحی حضور دارند که سال‌ها عمر خود را صرف پژوهش درباره فرهنگ و ادبیات ایران کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین ایران‌شناسان لهستانی، «آنا کراسنوولسکا (Anna Krasnowolska)» است که ۴۵ سال از عمر خود را صرف ایران‌شناسی، شاهنامه‌پژوهی و ترجمه آثار فارسی کرده است.

استاد بازنشسته رشته ایران‌شناسی دانشگاه یاگلونی با بیان اینکه زبان و ادبیات فارسی در دو دانشگاه کراکوف و ورشو لهستان تدریس می‌شود، گفت: هرکدام از این دانشگاه‌ها هر سال حدود ۱۵ نفر دانشجو در دوره لیسانس پذیرش می‌کنند، اما در مقاطع بعدی این آمار ریزش دارد، چون بازار کار آن خوب نیست.

او افزود: به طور کلی رشد ادبیات فارسی و اقبال به آثار فارسی در کشور لهستان نیازمند فعالیت، تبلیغات و کار سازمان‌یافته‌تری است. یکی از مشکلات مترجمان فارسی در لهستان پیدا کردن ناشری است که حاضر باشد نسبت به چاپ اثری متعلق به یک ادبیات شناخته‌نشده، ریسک کند. به همین دلیل می‌توان گفت روند معرفی آثار ادبیات فارسی به خوانندگان لهستانی سرعت خوبی ندارد.

کراسنوولسکا با بیان اینکه در جهان امروز، ناگزیر از تبادلات فرهنگی و ادبی و هنری هستیم، گفت: تبادل فرهنگی برای فهمیدن تمدن و فرهنگ و طرز تفکر دیگران از یک‌سو، و از دیگر سو برای درک جایگاه فرهنگی خود در دنیا لازم و گریزناپذیر است. اگر قرار است تبادل فرهنگی در سطوح بالا و موثری صورت گیرد، باید توسط کسانی برنامه‌ریزی و اداره شود که با فرهنگ و ادبیات کشور مقابل و مورد تبادل، آشنایی دارند و کاملاً به نیازمندی‌ها و سلایق فرهنگی مردم آن کشور آگاه هستند.

استاد بازنشسته رشته ایران‌شناسی دانشگاه یاگلونی تاکید کرد: امروز چه در ایران، و چه در لهستان، افرادی هستند که در حد توان خود در برقراری روابط و تبادل فرهنگی بین مردم هر دو کشور تلاش می‌کنند؛ اما در سطح نهادهای دولتی و رسمی، این جریان نیاز به کار جدی‌تری دارد. البته دیپلماسی فرهنگی رسمی، زمانی موفق‎ خواهد بود که در شرایط سیاسی مناسب صورت بگیرد.

کراسنوولسکا با بیان اینکه دیپلماسی فرهنگی، معرفی با ارزش‌ترین و جالب‌ترین دستاوردهای فرهنگ یک کشور به مخاطبان کشور دیگری است، گفت: گفت‌وگو بین فرهنگ‌ها همیشه وجود داشته و دارد. این تبادل و گفت‌وگو یک پدیده طبیعی است که هم در سطح خودجوش مردمی صورت می‌گیرد و هم می‌تواند از طرف دولت‌ها و سازمان‎ها حمایت شود. چیزی که موجب رشد و پیشرفت گفت‌وگوی فرهنگی می‌شود، فضای باز فکری است.

ایران‌شناس و شاهنامه‌پژوه لهستانی درباره رویداد هفته کتاب جمهوری اسلامی گفت: اگر موضوع کتاب‌ها و مباحثی که در این رویدادها ارائه و مورد بحث قرار می‌گیرند، از نظر کیفیت علمی قابل قبول باشند، برگزاری رویداد هفته کتاب در ایران می‌تواند به گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و دیپلماسی فرهنگی کمک شایانی کند.

او در پایان در خصوص آثار کلاسیک فارسی ترجمه و منتشر شده در لهستان توضیح داد: اولین ترجمه لهستانی از گلستان سعدی مربوط به قرن هفدهم میلادی است. به جز سعدی، آثار شاخص دیگری از ادبیات کلاسیک ایران هم به زبان لهستانی ترجمه شده است. آثار شاعرانی مانند حافظ، خیام، فردوسی، مولانا و… که طیف مخاطبان این کتاب‌ها، عمدتاً افراد فرهیخته و متخصص جامعه لهستان هستند.